والدین “کودکی بسیارحساس” بودن، می‌تواند پاداشی بزرگ باشد، اما برخی از والدین ، آن را خسته‌کننده می‌یابند. برای مثال، فرزند شما با زانویی زخمی، به‌دلیل زمین‌خوردن در الاکلنگ‌بازی، از مدرسه به خانه می‌آید: خبر خوب اینکه او چندان به این موضوع فکر نمی‌کند. پسر دیگر شما که کودکی بسیارحساس است نیز از الاکلنگ زمین خورده است و در این میان متوجه شده که فردی به اون خندیده است ، و او به‌همین دلیل، دست از گریه برنمی‌دارد. تفاوت را می‌بینید؟ پرورشِ کودک بسیارحساسی شاد، سالم که می‌تواند  خود را با محیط خودش به‌خوبی سازگار کند، ممکن است اما به کسبِ مهارت‌هایی به‌عنوان والدین نیاز دارد که برخی از آنان عبارتند از:

بسیارحساس بودن را به‌عنوان یک هدیه ببینید:

 ناامید و عصبانی نشدن از فرزندتان وقتی او را درحال گریه مدام، عقب کشیدن و خجالت‌زده بودن از موقعیت‌های معمول اجتماعی می‌بینید. به‌جای اینکه کودک بسیارحساس خود را دارای عیب و تقص ببینید، بهتر است او را فردی با هدیه‌ای ویژه قلمداد کنید. خصلت “بسیارحساس بودن” در میان هنرمندان خلاق، نوآوران و کودکانی که به‌شکلی خلاق هستند، به‌نوعی وجود دارد. برخی از بزرگ‌ترین متفکران همچون یونگ، کمپبل، لینکلن و رزولت در دسته‌ی آدم‌های بسیارحساس قرار می‌گیرند.

همکاری با کودک:

کودکان بسیارحساس واکنش به‌مراتب بهتری به درخواست انجام کاری یا همکاری با بزرگسالان در زندگی خود نشان می‌دهد تا صرفاً انضباطی خشک و خشن. انضباط سختگیرانه می‌تواند، دقیقاً سبب بروز همان رفتارهایی شود که تلاش می‌کنید از آن‌ها اجتناب کنید ،  مثلا ، شکست عاطفی و یا برون‌ریزی عاطفی (یعنی خوی غضبناک، گریه و فریاد). همکاری با کودک به معنی فهمیدنِ پاشنه‌آشیل‌های اوست .  مثلا ناراحتی از جمعیت و ازدحام و اجتناب از آن‌ها. و نیز دراختیار قراردادن ابزارهایی به کودک ،  تا در زمان‌های برانگیختگی از آن استفاده کند ، مانند نفس عمیق کشیدن. کمک گرفتن از افراد حرفه‌ای نیز می‌تواند در این روند، مفید باشد.

تمرکز بر نقاط قوت:

 یاد بگیرید که همیشه به‌خاطر داشته باشید ،  کودک بسیارحساس شما،موجودی بااستعداد است؛ به‌ویژه، در زمان‌هایی که رفتار نامناسبی را به‌سبب برانگیختگی ویا ناراحتی عاطفی از خود بروز می‌دهد. درواقع، جنگل را به‌جای تک‌درخت ببینید. خودتان را آموزش بدهید که نقاط قوت فرزندتان مانند خلاقیت باورنکردنی، احساسات تحسین‌برانگیز و خرد حساس و هوشمندانه را قبل از هر چیز دیگری ببینید. این امر، بسیار مهم است چراکه به شما در پذیرش چالش‌های آنان مانند عاطفی بودن، درون‌گرایی گاه‌به‌گاه، خجالتی یا بیش‌ازحد خجالتی بودن، کمک می‌کند.

پذیرش:

 پذیرفتن فرزندتان به‌عنوان کودکی بسیارحساس، قدم اول است. خیلی از والدین کودک بسیارحساس خود را نزد من می‌آورند تا از حساس بودن آن‌ها کم کنم و یا اندکی شبیه‌تر به سایر بچه‌ها، طبعاً من نمی‌توانم این کار را انجام دهم. شما هم نمی‌توانید این‌ کار را انجام دهید. دیدن حساسیت فرزندتان به‌عنوان یک هدیه و پذیرش آن به‌عنوان بخشی از سفر مشترک‌تان (فارغ از اینکه خودتان فردی بسیارحساس هستید یا نه) تنها راهی است که پیش رویتان است.

ایجاد آرامش:

از آنجاییکه کودکان بسیارحساس، عمدتاٌ از محیط خانه و مدرسه تاثیر می‌پذیرند، اختصاص زمانی برای خلق فضاهایی که با روحیات آنان سازگار باشد، ارزشمند خواهد بود. دختر یکی از دوستانم که بسیارحساس است؛ کنج آرامش خود را در خانه ، جاییکه با هدفون، اسباب‌بازی‌های محبوب‌اش و هرآنچه نشانگرهای ایجاد آرامش برای او هستند را بسیار دوست دارد. این، آن نوع از آرامشی ست که کودکان بسیارحساس طلب می‌کنند: محیط، نور؛ رنگ و صدای مناسب و درست.

انضباط ملایم:

اینکه کودک شما بسیارحساس است، بدین معنا نیست که نیازی به نظم و محدودیت در زندگی وجود ندارد. باید به این توانایی برسید که برای فرزندتان نظمی ملایم و محدودیت‌های واضح ایجاد کنید و البته با احترام به او، فراموش نکنید که رسیدن به این نقطه، نیازمند طی کردنِ راهی طولانی است. برای مثال، اگر زمان به رختخواب رفتن فرزندتان است و او مقاومت می‌کند، می‌توانید به او بگویید: عزیزم، می‌فهمم که می‌خواهی تمام شب را بازی کنی اما وقت خواب است. تو به استراحت نیاز داری و ما روی زمان رفتن به تخت‌خواب، ساعت ۸ شب توافق کردیم و الان ساعت ۸ است، پس لطفاً برای رفتن به تخت‌خواب آماده شو. این نمونه‌ای از یک نظم ملایم و البته واضح دربرابرِ طفره رفتن و دادوفریاد خواهد بود.

پیوند (ارتباط):

 درخصوص کودکان بسیارحساس، ضرب‌المثل ” کبوتر با کبوتر باز با باز” کاملاً مصداق دارد. کنارهم قرار دادن این کودکان برای اینکه نقاط قوت یکدیگر را پرورش داده و قدرتمند‌تر کنند، راهکار خوبی است. این البته به معنای تلاش اندکی بیشتر والدین است تا کودک بسیارحساس شما، هم‌بازی مناسب خود را برای بازی کردن پیدا کند.

‌در نهایت از آنجا که والدین بسیارحسای درک بهتری از خل‌وخوی کودک بسیارحساس دارند ( میزان حساسیت به نور، صدا، جنس لباس و …) به‌عنوان والدین می‌توانند مدل‌های بهتری را برای استفاده از این هدیه‌ی خداوندی و باارزش به کودکانشان بدهند.

نویسنده : Maureen Healy

مترجم: مریم طهماسبی

منبع: psychology today