والدين “كودكي بسيارحساس” بودن، مي‌تواند پاداشي بزرگ باشد، اما برخي از والدين ، آن را خسته‌كننده مي‌يابند. براي مثال، فرزند شما با زانويي زخمي، به‌دليل زمين‌خوردن در الاكلنگ‌بازي، از مدرسه به خانه مي‌آيد: خبر خوب اينكه او چندان به اين موضوع فكر نمي‌كند. پسر ديگر شما كه كودكي بسيارحساس است نيز از الاكلنگ زمين خورده است و در اين ميان متوجه شده كه فردي به اون خنديده است ، و او به‌همين دليل، دست از گريه برنمي‌دارد. تفاوت را مي‌بينيد؟ پرورشِ كودك بسيارحساسي شاد، سالم كه مي‌تواند خود را با محيط خودش به‌خوبي سازگار كند، ممكن است اما به كسبِ مهارت‌هايي به‌عنوان والدين نياز دارد كه برخي از آنان عبارتند از:
بسيارحساس بودن را به‌عنوان يك هديه ببينيد:
نااميد و عصباني نشدن از فرزندتان وقتي او را درحال گريه مدام، عقب كشيدن و خجالت‌زده بودن از موقعيت‌هاي معمول اجتماعي مي‌بينيد. به‌جاي اينكه كودك بسيارحساس خود را داراي عيب و تقص ببينيد، بهتر است او را فردي با هديه‌اي ويژه قلمداد كنيد. خصلت “بسيارحساس بودن” در ميان هنرمندان خلاق، نوآوران و كودكاني كه به‌شكلي خلاق هستند، به‌نوعي وجود دارد. برخي از بزرگ‌ترين متفكران همچون يونگ، كمپبل، لينكلن و رزولت در دسته‌ي آدم‌هاي بسيارحساس قرار مي‌گيرند.
همكاري با كودك:
كودكان بسيارحساس واكنش به‌مراتب بهتري به درخواست انجام كاري يا همكاري با بزرگسالان در زندگي خود نشان مي‌دهد تا صرفاً انضباطي خشك و خشن. انضباط سختگيرانه مي‌تواند، دقيقاً سبب بروز همان رفتارهايي شود كه تلاش مي‌كنيد از آن‌ها اجتناب كنيد ، مثلا ، شکست عاطفی و يا برون‌ریزی عاطفی (يعني خوي غضبناك، گريه و فرياد). همكاري با كودك به معني فهميدنِ پاشنه‌آشيل‌هاي اوست . مثلا ناراحتی از جمعيت و ازدحام و اجتناب از آن‌ها. و نيز دراختيار قراردادن ابزارهايي به كودك ، تا در زمان‌هاي برانگيختگي از آن استفاده كند ، مانند نفس عميق كشيدن. كمك گرفتن از افراد حرفه‌اي نيز مي‌تواند در اين روند، مفيد باشد.
تمركز بر نقاط قوت:
ياد بگيريد كه هميشه به‌خاطر داشته باشيد ، كودك بسيارحساس شما،موجودي بااستعداد است؛ به‌ويژه، در زمان‌هايي كه رفتار نامناسبي را به‌سبب برانگيختگي ويا ناراحتي عاطفي از خود بروز مي‌دهد. درواقع، جنگل را به‌جاي تك‌درخت ببينيد. خودتان را آموزش بدهيد كه نقاط قوت فرزندتان مانند خلاقيت باورنكردني، احساسات تحسين‌برانگيز و خرد حساس و هوشمندانه را قبل از هر چيز ديگري ببينيد. اين امر، بسيار مهم است چراكه به شما در پذيرش چالش‌هاي آنان مانند عاطفي بودن، درون‌گرايي گاه‌به‌گاه، خجالتي يا بيش‌ازحد خجالتي بودن، كمك مي‌كند.
پذيرش:
پذيرفتن فرزندتان به‌عنوان كودكي بسيارحساس، قدم اول است. خيلي از والدين كودك بسيارحساس خود را نزد من مي‌آورند تا از حساس بودن آن‌ها كم كنم و يا اندكي شبيه‌تر به ساير بچه‌ها، طبعاً من نمي‌توانم اين كار را انجام دهم. شما هم نمي‌توانيد اين كار را انجام دهيد. ديدن حساسيت فرزندتان به‌عنوان يك هديه و پذيرش آن به‌عنوان بخشي از سفر مشترك‌تان (فارغ از اينكه خودتان فردي بسيارحساس هستيد يا نه) تنها راهي است كه پيش رويتان است.
ایجاد آرامش:
از آنجاییکه کودکان بسیارحساس، عمدتاٌ از محیط خانه و مدرسه تاثیر می‌پذیرند، اختصاص زمانی برای خلق فضاهایی که با روحیات آنان سازگار باشد، ارزشمند خواهد بود. دختر یکی از دوستانم که بسیارحساس است؛ کنج آرامش خود را در خانه ، جاییکه با هدفون، اسباب‌بازی‌های محبوب‌اش و هرآنچه نشانگرهای ایجاد آرامش برای او هستند را بسیار دوست دارد. این، آن نوع از آرامشی ست که کودکان بسیارحساس طلب می‌کنند: محیط، نور؛ رنگ و صدای مناسب و درست.
انضباط ملایم:
اینکه کودک شما بسیارحساس است، بدین معنا نیست که نیازی به نظم و محدودیت در زندگی وجود ندارد. باید به این توانایی برسید که برای فرزندتان نظمی ملایم و محدودیت‌های واضح ایجاد کنید و البته با احترام به او، فراموش نکنید که رسیدن به این نقطه، نيازمند طي كردنِ راهي طولانی است. برای مثال، اگر زمان به رختخواب رفتن فرزندتان است و او مقاومت می‌کند، می‌توانید به او بگویید: عزیزم، می‌فهمم که می‌خواهی تمام شب را بازی کنی اما وقت خواب است. تو به استراحت نیاز داری و ما روی زمان رفتن به تخت‌خواب، ساعت 8 شب توافق کردیم و الان ساعت 8 است، پس لطفاً برای رفتن به تخت‌خواب آماده شو. این نمونه‌ای از یک نظم ملایم و البته واضح دربرابرِ طفره رفتن و دادوفریاد خواهد بود.
پیوند (ارتباط):
درخصوص كودكان بسيارحساس، ضرب‌المثل ” كبوتر با كبوتر باز با باز” كاملاً مصداق دارد. كنارهم قرار دادن اين كودكان براي اينكه نقاط قوت يكديگر را پرورش داده و قدرتمند‌تر كنند، راهكار خوبي است. اين البته به معناي تلاش اندكي بيشتر والدين است تا كودك بسيارحساس شما، هم‌بازي مناسب خود را براي بازي كردن پيدا كند.
در نهایت از آنجا که والدین بسیارحسای درک بهتری از خل‌وخوي كودك بسيارحساس دارند ( ميزان حساسيت به نور، صدا، جنس لباس و …) به‌عنوان والدين مي‌توانند مدل‌هاي بهتري را براي استفاده از اين هديه‌ي خداوندي و باارزش به کودکانشان بدهند.
نویسنده : Maureen Healy
مترجم: مریم طهماسبی
منبع: psychology today